Η μάσκα και η χρησιμοποίησή της!

Standard

Μάσκα και μεταμφίεση αποτελούν τα πιο αρχαία μέσα της θεατρικής έκφρασης. Η προσωπίδα, μάλιστα, είναι η υλική έκφραση ολόκληρης θεατρικής παράστασης με ένα αντικείμενο, η υλοποίηση της υποκριτικής. Δεν υπάρχει πολιτισμός στην οικουμένη που δε χρησιμοποιεί τα δύο αυτά βασικά στοιχεία της μεταμόρφωσης: τη μάσκα και τη μεταμφίεση. Το κίνητρο αυτής της μεταμόρφωσης είναι η αλλαγή της προσωπικότητας ή καλύτερα η αλλαγή της κοινωνικής ταυτότητας. Για ένα ορισμένο χρόνο ο μεταμφιεσμένος εκλαμβάνεται ως άλλος.

Ήδη στην παλαιολιθική εποχή οι κυνηγοί μεταμφιέζονταν με το δέρμα των ζώων που κυνηγούσαν και μιμούνταν τις κινήσεις τους. Αυτό φανερώνει τον πρωταρχικό στόχο της μεταμφίεσης, τη μαγεία, την προσπάθεια δηλαδή του ανθρώπου να επηρεάσει και να προδικάσει τα συμβαίνοντα γύρω του που εξαρτώνται από φυσικές και υπερφυσικές δυνάμεις, με λίγα λόγια να εξασφαλίσει την επιβίωσή του.

Οι τεχνικές της μεταμφίεσης και η αισθητική της μάσκας είναι ποικίλες και έχουν διαφορετική πειστικότητα, στηρίζονται όμως πάντα στην επιθυμία ή στην ανάγκη της αλλαγής ταυτότητας του μεταμφιεσμένου.

Κατά τον εορτασμό των αποκριών, η μάσκα διαδραματίζει μείζονα ρόλο στις μεταμφιέσεις των ανθρώπων. Η μάσκα χρησιμοποιήθηκε διαφορετικά απο πόλεις σε χωριά. Παραδείγματος χάριν, διαφορετική όψη είχε η αποκριά, στα αστικά κέντρα. Στα παλιά Επτάνησα το πρότυπο της αποκριάς ήταν το βενετσιάνικο καρναβάλι, που συνδέεται με χορούς και θεατρικές παραστάσεις. Στο καρναβάλι συμμετείχαν και γυναίκες μεταμφιεσμένες, με τη «μπαούτα», τη μαύρη ημιπροσωπίδα. Είχε γίνει τόσο της μόδας που οι γυναίκες τη φορούσαν όλο το χρόνο, ακόμα και μέσα στην εκκλησία, όπως προκύπτει απο αίτηση του Μητροπολίτη Ζακύνθου προς τις αρχές της Βενετίας, να απαγορευτεί η είσοδος των μασκοφορεμένων κυριών στο ναό. Η ανωνυμία, την οποία εξασφάλιζε η μάσκα, έδινε την ευκαιρία όχι μόνο για αθώα πειράγματα, ανάμεσα στα δύο φύλα, αλλά και για πολιτικούς φόνους.(!)

Πηγή για το κείμενο: Πούχνερ Β., Λαϊ κό θέατρο στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια,συγκριτική μελέτη,εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα, 1989

Ένα σχόλιο »

  1. Πολύ ωραίο το άρθρο Βαλιάκι μου.
    Σαν συμπλήρωμα σε αυτό θα σου γράψω τους στίχους του ποιητή Ν. Καρούζου :
    «Έίν’ ένας θάνατος να βγεις απ’ το εγώ σου, κύριε, μα όμως σε σώζει απ’ το θάνατο»
    Αυτά…
    Φιλάκια.

    Μου αρέσει!

    • Ελενίτσα μου γειά σου και χαρά σου!!!Το έλαβα το γράμμα-χωρίς γράμμα σου και χάρηκα πολύ!!!Το τσιτάτο τα σπάει!!!Ελπίζω να το διαπραγμετευτείς μέσα σου το περιεχόμενό του και επιτέλους να δούμε κι εμείς μιαν εκδούσα ημέρα!!!Και νοών{….}Ξέρεις εσύ!!!

      Μου αρέσει!

  2. Πολύ όμορφη και χρήσιμη ανάρτηση, είμαι πρακτικός τύπος και όπου υπάρχει χειροτεχνία… τρέχω, εξάλλου ήταν και το πρώτο μου επάγγελμα, έκανα βιτρίνες στην αρχή, στην συνέχεια ασχολήθηκα με την σκηνογραφία …θα επανέλθω!

    Μου αρέσει!

  3. Άιναφετς σε ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια!!!Έχεις πολύ όμορφο αβαταρ!!!! Βέβαια οι χειροτεχνίες που παρουσιάζω εδώ δεν μπορούν να συγκριθούν με αυτές μιας σκηνογράφου!Είναι παιδικές κατά βάση!!Δεν έχω και περισσότερο ταλέντο για κάτι άλλο. Τα καλά σου λόγια με ευχαριστούν ιδιαιτέρως!!!

    Μου αρέσει!

Σχολιάστε