Παραδοσιακές αποκριάτικες ενδυμασίες

Πριν αναλυθεί το θέμα των εορταστικών ενδυμασιών, νιώθω την ανάγκη να σας εκμυστηρευτώ ότι, έχω αρκετό υλικό για τα ήθη και τα έθιμα των αποκριών στην Ελλάδα, αλλά διστάζω να το αναρτήσω επειδή δεν έχω επιβεβαιωμένες βιβλιογραφικές πηγές. Ως εκ τούτου, περιορίζομαι σε ένα μικρό κείμενο και λίγες εικόνες που βρήκα, ψάχνοντας στο διαδίκτυο. Ελπίζω, σε βάθος χρόνου, να κάνω μια πιο εμπεριστατωμένη βιβλιογραφική έρευνα και να αναρτήσω το υλικό μου του χρόνου. Δε μου αρέσει καθόλου να το έχω αρχειοθετημένο και να μην το μοιράζομαι με εσάς!

Ενα σημαντικό προστάδιο της μεταμφίεσης, που υποδηλώνει κάποια αλλαγή της προσωπικότητας, είναι η εορταστική στολή. Πρόκειται για τελετουργική ένδυση, η οποία φοριέται μόνο σε προκαθορισμένες περιπτώσεις, σε μη καθημερινές περιστάσεις. Η γιορταστική ενδυμασία παρουσιάζει το ιδανικό εγώ του λαϊκού ανθρώπου, ως μέλος της μικροκοινωνίας που ζεί.

Με αυτή τη λειτουργικότητα εμφανίζεται συχνά και στους χειμωνιάτικους και ανοιξιάτικους αγερμούς, και με το αντίθετό του: Τη μεταμφίεση με κουρέλια που παριστάνει αόριστα δαιμονικά ή και γελοία όντα, σήμερα απλώς φόβητρα των παιδιών. Σε αυτές τις θηριομορφικές  μεταμφιέσεις, που ονομάζονται απο λαό, συνήθως, «αράπηδες» , ο βαθμός της μίμησης είναι χαμηλός. Η κύρια μέριμνα έγκειται στο να αλλάξουν οι μεταμφιεσμένοι προσωπικότητα και να μην αναγνωρίζονται από τους άλλους. Σε απομονωμένες περιοχές , όπως στην Καππαδοκία, ήταν μεγάλη προσβολή να ξεσκεπάσει κανείς μεταμφιεσμένο.

Σε αυτή την πιο απλή μορφή μεταμφίεσης οι άνθρωποι μουτζουρώνονται, πασαλείφονται με στάχτη, φοράνε μια προβιά ανάποδα ή ντύνονται με κουρέλια, κρεμάν κουδούνια και πηγαίνουν απο σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας, πίνοντας αισχρολογώντας και πειράζοντας τον κόσμο.

Τέτοιους μεταμφιεσμένους τύπους τους λένε στην Ελλάδα «μασκαράδες», «κουδουνάτους», «καρναβάλια», «μουτσούνες», «καμουζέλες», «καμήλες», «μπούλες», «σκυλαραίοι» , κι άλλα παρόμοια. Αυτή η μορφή των μεταμφιέσεων παρατηρείται στα χωριά κι αποτελεί το καρναβάλι της υπαίθρου.

Πηγή για το κείμενο: Πούχνερ Β., Λαϊκό θέατρο στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια, συγκριτική μελέτη, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα, 1989

Μπούλες και Γενίτσαροι-Νάουσα

Κουδουνοφόροι, Καρναβάλι Σοχού

Καμουζέλες-Καρναβάλι  Άμφισσας

Advertisement