Απόκριες α και β μέρος

 

Μερικές μουσικές εικόνες από τις αποκριάτικες δράσεις του 4ου νηπιαγωγείου Αγίου Στεφάνου

Απόκριες

Ξεκινήσαμε δειλά δειλά και τα αποκριάτικά μας!!!

Για να στολίσουμε την τάξη μας!!!

Τί θα ντυθούμε τις απόκριες;;;Το κάθε παιδί ζωγράφισε τον εαυτό του ντυμένο μασκαρά!!!Έπειτα έφτιαξε μια ιστορία του ήρωα σε κόμικ με αυτοσχέδια γραφή στα συννεφάκια!!!

Νομίζω οι μικροί κομίστες τα πήγαν τέλεια στην πρώτη γνωριμία με τα καρε του κομικ..όπως δείχνει, έπεται συνέχεια…

Πήραν κόκκινα γυαλιά!!!

Γενικά από τότε που παρακολούθησα clowning, τα πάντα μπορούν να γίνουν κόκκινες μύτες στην τάξη, ακόμη και οι φράουλες που έφερε ο Γιώργος να κεράσει!!!Ευτυχώς η εμμονή της δασκάλας με τις κόκκινες μύτες κάνει τους μαθητές της να γελάνε, ευτυχώς.

 

Φωτοκλόουν-κουκλάκι

Πρωταγωνιστές μας ήταν Ο Μάριος μας και ο Μανώλης μας!!!

Καλές Απόκριες!!!

 

Αποκριάτικα υπόλοιπα και σαρακοστιανά

Και εδώ παρουσιάζουμε κάποια υπόλοιπα δραστηριοτήτων που δε δημοσιεύτηκαν νωρίτερα και στην ώρα τους

Οι χαρταετοί μας

Μαμά το δάχτυλό μου ντύθηκε ελεφαντάκι

Ζωγραφιστές Σαρακοστές

Επιχρωματισμός του πίνακα του Βασιλείου με λαδοπαστέλ

και το σαρακοστιανό τραπέζι

Μερικά αποκριάτικα

Μας φάγανε τα κρύα, τα χιόνια και οι πολικές συνθήκες κι έτσι το αποκριάτικο πρόγραμμά μας εξελίσσεται μεν , με πολλές απουσίες δε..Κρίμα..Ελπίζουμε όμως σε μία ελπιδοφόρα και ολανθιστη άνοιξη!!!

Και μετά τη γκρινιάρικη εισαγωγή πάμε στα δικά μας

μάσκες ζωάκια!!!

cd κλόουν

Εργαστήρι με μάσκες πουλιά. Το εργαστήρι ακολουθήθηκε απο θεατρικο παιχνίδι με κίνηση , παρουσίαση και επίδειξη αέρος

κολοκύθες

Μιλώντας για μάσκες αποφασίσαμε να ξεκολλήσουμε από τρα απροσωπάκια μας όλες τις κακομούτσουνες μάσκες της γκρίνιας και της στενοχώριας

Κι αφού τις ξεκολλήσαμε καλά καλά και πήραμε εκφράσεις χαράς μιλήσαμε για αγάπη και..

Ήρθαμε πιο κοντά ακουμπήσαμε ο ένας στον ώμο του άλλου αγκαλιαστήκαμε και φτιάξαμε με το σώμα μας μια καρδούλα

Περνώντας τα αρωματικά κεράκια που μας έκανε δώρο η μαμά του Αλέξενδρου, κάναμε ευχές για την αγάπη

Αγκαλιές στον Κύκλο

ποντικάκια αγάπης (ιδέα κατασκευής pinterest)

κι άλλες μάσκες

Μικροί κύριοι

μικρές κυρίες

και..

και περίπατοι!!!

Λοιπόν τα χελωνονιτζάκια (ιδέα κατασκευής pinterest). Επειδή πολλά αγοράκια εκδήλωσαν την επιθυμία να ντυθούν χελωνονιτζάκια. Φτιάξαμε κουκλάκια χελωνονιτζάκια με παλάμες σε ξυλάκι και με την ευκαιρία μιλήσαμε για τους τέσσερις μεγάλους καλλιτέχνες της αναγέννησης.

Έπειτα παρουσιαστήκαμε στην ομάδα κόβωντας το όνομά μας σε συλλαβές όπως οι φίλοι μας οι νιντζα

και βέβαια η άσκηση που πάντα μπερδεύομαι ιδίως αν γίνεται γρήγορα. Χι-Χα-χο!!

Ευχαριστώ την ομάδα Storytelling το δάσκαλο και τη δασκάλα μου στο Reon

Στα διαλείμματα των δρασατηριοτήτων έχουμε και χορούς!!!

Και στην Επόμενη δραστηριότητα θα ευχαριστήσω το reon για το σενάριο του κουκλοθεάτρου στον Αρλεκίνο

(εδώ η στολή του Αρλεκίνου στεγνώνει)

Και η συνάντηση κορυφής Ο Αρλεκίνος του Πικάσο συναντά τον Αρλεκίνο  της τάξης

Οι Αρλεκίνοι του Πικάσο μέσα από τα μάτια των παιδιών

Για την ιδέα του τρισδιάστατου Αρλεκίνου  ευχαριστώ τη Γαρυφαλλιά!!!

Εdιτοrial#10

Γειά σας και χαρά σας αγαπημένοι και αγαπημένες μου!!! Άργησα πάλι να γράψω το άρθρο καλωσορίσματος του μήνα!!!Έχουμε μπεί, εδώ και μέρες, στο Φεβρουάριο σε λίγες μέρες θα γιορτάσουμε τις τελευταίες Απόκριες και γενικά βρισκόμαστε, εμείς τουλάχιστον, σε μια γιορτινή και ευχαριστη ατμόσφαιρα! Εμένα πάντα μου άρεσαν οι απόκριες!!! Όλα αυτά που κουβαλάνε! Μάσκες, καπέλα, μεταμφιέσεις.. Όλα!!!Κάθε φορά που έρχεται η συγκεκριμένη γιορτή, ονειρεύομαι, όταν μεγαλώσω, να φτιάξω ένα βεστιάριο!!! Μετά το ξεχνάω λίγο, αλλά κατά καιρούς μου έρχεται η ιδέα….Φαντάσου, λέω, να έρχονται και να σου ζητάνε στολές, καπέλα, μάσκες, να φτιάχνεις και καμιά στολή ή καμιά μάσκα, να ντύνεις τον κόσμο αποκριάτικα … έτσι… Άκου όνειρα τώρα που κάνω… Άκου κουβέντες που λέω στον εαυτό μου….Όχι με λεφτά… Έτσι… Ωραία θα ήταν να είχα .. να έφτιαχνα ένα βεστιάριο.. Να έτρεχε και η Μυρτώ μου στους διαδρόμους να ντυνότανε με διάφορα λούσα και να μου ερχότανε… κάπως… και να μου έλεγε: Κοίτα μαμά!!! Όνειρα τώρα… κάθε δευτερόλεπτο και από ένα… Αλλά το βεστιάριο…ωραίο όνειρο..χρωματιστό!!! Να μπορούσα στα σύννεφα… ναχα εγώ βεστιάριο…

Εν πάση περιπτώσει, αφού τώρα δεν το έχω, βολεύομαι με διάφορα καπέλα και υφάσματα..Εντάξει, εντάξει το παραδέχομαι στη Μυρτώ δεν έφτιαξα τίποτα, της αγόρασα στολή. Βέβαια η προγιαγιά της της έπλεξε και στολή μελισσάκι!!! Δείτε και μου λέτε!

Τί πλάκα που έχουν τα μωρά, που παίρνουν ένα παράξενο ύφος με το φλάς της μηχανής!!!

Η γιαγιά μου, η οποία κατέχει την τέχνη του πλεξίματος, σε γενικό πλάνο,βελονάκι , χοντρες βελόνες και τα τοιαύτα… Εμπνεύστηκε από διαφημιστικό σποτάκι του μέγκα και έπλεξε στην κόρη μου στολή μελισσάκι!!

Ελπίζω του χρόνου να σκαρφιστούμε κάτι και εμείς , οι γονείς, για να ντύσουμε το κοριτσάκι μας.

Σε λίγες μέρες , την Καθαρή Δευτέρα συγκεκριμένα, γιορτάζω…δηλαδή οι χαρταετοι γιορτάζουν.. Θα τρέξουμε λοιπόν  οικογενειακώς στας εξοχάς  από όπου θα γίνει και το σχετικό ρεπορτάζ….

Μέχρι τότε…καλά να περάσετε.. να χορέψετε, να διασκεδάσετε και να μην καταπιέζεστε!!!

Κούλουμα-Καθαρή Δευτέρα

Αγαπητοί μου αναγνώστες και αναγνώστριες, για να εξηγούμαι, το κείμενο που ακολουθεί δεν είναι δικό μου, αλλά της Γιολάντας Τσορώνη. Δανείζομαι το κείμενό της, επειδή θεωρώ ότι έχει πολύ χρήσιμα στοιχεία για τα Κούλουμα και την Καθαρή Δευτέρα και τα έχω χρησιμοποιήσει, πολλάκις ,στο σχολείο για να λύσω τις απορίες των παιδιών.

Η Καθαρά Δευτέρα είναι ταυτισμένη με τα Κούλουμα, τη γνωστή συνήθεια της ομαδικής εξόδου στις εξοχές, με διασκέδαση και φαγοπότι με θαλασσινά και άλλα νηστίσιμα.

Τα Κούλουμα θεωρούνται ότι αρχικά γιορτάζονταν στην Αθήνα και μάλιστα στους Στύλους του Ολυμπίου Διός. Ντελάληδες, σκαρώνοντας ομοιοκαταληξίες με τη βοήθεια της καθαρεύουσας, καλούσαν τους Αθηναίους σε ξεφάντωμα.:» Μασκαράδες και πολίται.. στις κολώνες να βρεθείτε…»

Έτσι κάποιοι δέχονται ότι η γιορτή προέρχεται από το λατινικό columna που θα πει κολώνα.

Οι Ν. Πολίτης και Β.Φάβης υποστηρίζουν ότι η λέξη κούλουμα σχετίστηκε με τη λατινική λέξη  columus που σημαίνει σωρός, αλλά και αφθονία, τέλος και επίλογος, άρα από αυτήν  έλκει την καταγωγή της η λέξη, αφού θεωρούνται επίλογος των εορτασμών της Αποκριάς, που αρχίζουν την Τσικνοπέμπτη  και ολοκληρώνονται την Καθαρή Δευτέρα.

Ο Ν.Ανδριώτης υποστηρίζει ότι η λέξη προέρχεται από το αλβανικό colum  που σημαίνει καθαρός. Οι δυσκολίες που παρουσιάζονται στην εξακρίβωση της ετυμολογίας της λέξης «Κούλουμα» , δεν εμποδίζουν τους κατοίκους να ξεχύνονται στην ύπαιθρο για τον εορτασμό τους.

Η Λαϊκή ετυμολογία της Καθαρής Δευτέρας πηγάζει από το γεγονός ότι την ημέρα αυτή καθαρίζουν  , ότι απέμεινε από τα μη -νηστίσιμα φαγητά της Αποκριάς. Σε πολλά μέρη, οι νοικοκυρές φροντίζουν να καθαρίζουν σχολαστικά και να εξαφανίζουν, κάθε ίχνος λίπους από τα μαγειρικά σκεύη, πλένοντάς τα με σταχτόνερο. Στην Κύπρο μοιράζουν τα περισσεύματα στους Τσιγγάνους, που γυρίζουν στα σπίτια για αυτό το σκοπό.

Η συγκεκριμένη Δευτέρα , λοιπόν, είναι ημέρα εκκαθάρισης αλλά και κάθαρσης από ότι ορίζεται απαγορευτικό, λόγω της μεγάλης νηστείας που μόλις αρχίζει, γι αυτό και ονομάζεται «Καθαρά».

Πηγή για το κείμενο: Τσορώνη Γ., Γιατί το λέμε έτσι,περιοδικό Παράθυρο στην Εκπαίδευση του παιδιού, τεύχος 37, σ.60-61

Παραδοσιακές αποκριάτικες ενδυμασίες

Πριν αναλυθεί το θέμα των εορταστικών ενδυμασιών, νιώθω την ανάγκη να σας εκμυστηρευτώ ότι, έχω αρκετό υλικό για τα ήθη και τα έθιμα των αποκριών στην Ελλάδα, αλλά διστάζω να το αναρτήσω επειδή δεν έχω επιβεβαιωμένες βιβλιογραφικές πηγές. Ως εκ τούτου, περιορίζομαι σε ένα μικρό κείμενο και λίγες εικόνες που βρήκα, ψάχνοντας στο διαδίκτυο. Ελπίζω, σε βάθος χρόνου, να κάνω μια πιο εμπεριστατωμένη βιβλιογραφική έρευνα και να αναρτήσω το υλικό μου του χρόνου. Δε μου αρέσει καθόλου να το έχω αρχειοθετημένο και να μην το μοιράζομαι με εσάς!

Ενα σημαντικό προστάδιο της μεταμφίεσης, που υποδηλώνει κάποια αλλαγή της προσωπικότητας, είναι η εορταστική στολή. Πρόκειται για τελετουργική ένδυση, η οποία φοριέται μόνο σε προκαθορισμένες περιπτώσεις, σε μη καθημερινές περιστάσεις. Η γιορταστική ενδυμασία παρουσιάζει το ιδανικό εγώ του λαϊκού ανθρώπου, ως μέλος της μικροκοινωνίας που ζεί.

Με αυτή τη λειτουργικότητα εμφανίζεται συχνά και στους χειμωνιάτικους και ανοιξιάτικους αγερμούς, και με το αντίθετό του: Τη μεταμφίεση με κουρέλια που παριστάνει αόριστα δαιμονικά ή και γελοία όντα, σήμερα απλώς φόβητρα των παιδιών. Σε αυτές τις θηριομορφικές  μεταμφιέσεις, που ονομάζονται απο λαό, συνήθως, «αράπηδες» , ο βαθμός της μίμησης είναι χαμηλός. Η κύρια μέριμνα έγκειται στο να αλλάξουν οι μεταμφιεσμένοι προσωπικότητα και να μην αναγνωρίζονται από τους άλλους. Σε απομονωμένες περιοχές , όπως στην Καππαδοκία, ήταν μεγάλη προσβολή να ξεσκεπάσει κανείς μεταμφιεσμένο.

Σε αυτή την πιο απλή μορφή μεταμφίεσης οι άνθρωποι μουτζουρώνονται, πασαλείφονται με στάχτη, φοράνε μια προβιά ανάποδα ή ντύνονται με κουρέλια, κρεμάν κουδούνια και πηγαίνουν απο σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας, πίνοντας αισχρολογώντας και πειράζοντας τον κόσμο.

Τέτοιους μεταμφιεσμένους τύπους τους λένε στην Ελλάδα «μασκαράδες», «κουδουνάτους», «καρναβάλια», «μουτσούνες», «καμουζέλες», «καμήλες», «μπούλες», «σκυλαραίοι» , κι άλλα παρόμοια. Αυτή η μορφή των μεταμφιέσεων παρατηρείται στα χωριά κι αποτελεί το καρναβάλι της υπαίθρου.

Πηγή για το κείμενο: Πούχνερ Β., Λαϊκό θέατρο στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια, συγκριτική μελέτη, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα, 1989

Μπούλες και Γενίτσαροι-Νάουσα

Κουδουνοφόροι, Καρναβάλι Σοχού

Καμουζέλες-Καρναβάλι  Άμφισσας

Καρναβάλι

Η περίοδος της μεταμφίεσης και της μάσκας είναι το καρναβάλι! Ο όρος «carne vale» σημαίνει αποχή από το κρέας, όπως  και ο ελληνικός όρος «απόκρεως». Η καταγωγή της εορταστικής αυτής περιόδου που είναι σήμερα ενταγμένη στο χριστιανικό εορτολόγιο, είναι αβέβαιη. Υπάρχουν πολλές υποθέσεις για την αρχαία γιορτή, στην οποία αντιστοιχεί. Το μόνο βέβαιο είναι ότι προέρχεται από το πλούσιο σε εορτές ρωμαϊκό ημερολόγιο και είναι μία περίοδος που επιστρέφουν οι ψυχές των νεκρών στη γη. Τα πρωτόγονα στάδια της  μεταμφίεσης, συνδέονται με τη νεκρολατρία.

Η σημερινή μορφή της αποκριάς διαμορφώθηκε, κατά το Μεσαίωνα και τα Βυζαντινά χρόνια. Οι αποκορυφώσεις στις αποκριάτικες δραστηριότητες πέφτουν στο Σάββατο και ην Κυριακή της Τυροφάγου, όπως και στην Καθαρή Δευτέρα που ανήκει στη Σαρακοστή.

Το καρναβάλι είναι μια περίοδος ανατροπής των πάντων , απελευθέρωσης και εντατικοποίησης όλων των βιοτικών εκδηλωσεων. Δεν ισχύει η καθημερινή τάξη πραγμάτων. Αυτή η φιλοσοφία του «ανάποδου κόσμου» εκφράζεται σε πολλές εκδηλώσεις, μεταξύ άλλων και στις μεταμφιέσεις. Πολλά στοιχεία της αποκριάς στα Βαλκάνια προέρχονται απο τις διαπομπεύσεις στο Βυζαντινό Ιππόδρομο Μερικές από αυτές είναι:

Το μουτζούρωμα, η γαϊδουροκαβάλα με ίππευση ανάποδα πάνω σε ζώο ή καμήλα, το κρέμασμα κουδουνιών, η μεταμφίεση σε γυναίκα, η ένδυση με κουρέλια, το πασάλειμμα με στάχτη, πισσα και άλλα, αισχρολογίες και παντομιμικά υπονοούμενα, όλα ήταν ατιμωτικές πράξεις  εις βάρος του καταδικασμένου που τον γύριζαν, πριν απο την τιμωρία του, στο ιπποδρόμιο.

Στο καρναβάλι, τα στοιχεία αυτά χάνουν την ατιμωτική σημασία τους, γιατί βασικές έννοιες και αξίες του λαϊκού πολιτισμού, όπως τιμή, ντροπή, φιλότιμο, λεβεντιά και άλλα δεν ισχύουν στην αποκριά. Οι γυναίκες του χωριού, που τον υπόλοιπο χρόνο προσέχουν να μη γίνουν θέμα αντρικής συζήτησης, γλεντάν με τα πιο τολμηρά αστεία των αντρών και βωμολοχούν και οι ίδιες. Το παλικάρι, που τον υπόλοιπο χρόνο βάζει τη ζωή του  σε κίνδυνο αν πρόκειται να αμφισβητηθεί η τιμή ή η λεβεντιά του, ντύνεται τώρα γυναίκα, μαυρίζει το πρόσωπό του και πειράζει τον κόσμο. Σατιρίζεται ο παπάς και το μυστήριο του γάμου, σατιρίζεται η τουρκική αρχή και το δικαστήριο, γίνονται παρωδίες της γέννησης, του γάμου, του θανάτου και της ταφής. Στο αστικό καρναβάλι των πόλεων σατιρίζονται επίκαιρα γεγονότα της χρονιάς και πολιτικά πρόσωπα.

Προς τα τέλη του 19ου αιώνα επικρατεί σε όλα τα αστικά κέντρα των Βαλκανίων το Καρναβάλι δυτικού τύπου με σερμπαντίνες, παλιάτσους, τυποποιημένες μεταμφιέσεις, χορούς και άλλα γνωστά. Ακόμα και στα Τουρκοκρατούμενα Γιάννενα ή στην Κόνιτσα γινόταν η γνωστή παρέλαση των αρμάτων με συμβολικές και σατιρικές παραστάσεις. Το προβάδισμα σε αυτό το είδος αποκριάς ανάμεσα στις ελληνικές επαρχιακές πόλεις έχει αποκτήσει, μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο, η Πάτρα, που προσελκύει το ενδιαφέρον του εσωτερικού τουρισμού. Φημισμένο ήταν , παλαιότερα, το καρναβάλι ευρωπαϊκού τύπου στη Σμύρνη.

Είναι ενδιαφέρον πως και σε άλλα μέρη, όπως στην Αγιάσο της Λέσβου, που δεν είναι μεγάλο αστικό κέντρο, διαμορφώθηκαν πιο σύνθετες μορφές του καρναβαλιού με σατιρικές παραστάσεις, παρωδίες των γεγονότων της χρονιάς, αυτοσχέδιους ποιητικούς διαγωνισμούς και άλλα παρόμοια.

Σήμερα, υπάρχει η τάση το υπαίθριο καρναβάλι να εξευγενίζεται , να αποβάλλει δηλαδή τον προκλητικό και ανατρεπτικό χαρακτήρα του και να γίνεται θεαματικό.

Πηγή για το κείμενο: Πούχνερ Β., Λαϊκό Θέατρο στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια, συγκριτική μελέτη,  εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα, 1989

Η μάσκα και η χρησιμοποίησή της!

Μάσκα και μεταμφίεση αποτελούν τα πιο αρχαία μέσα της θεατρικής έκφρασης. Η προσωπίδα, μάλιστα, είναι η υλική έκφραση ολόκληρης θεατρικής παράστασης με ένα αντικείμενο, η υλοποίηση της υποκριτικής. Δεν υπάρχει πολιτισμός στην οικουμένη που δε χρησιμοποιεί τα δύο αυτά βασικά στοιχεία της μεταμόρφωσης: τη μάσκα και τη μεταμφίεση. Το κίνητρο αυτής της μεταμόρφωσης είναι η αλλαγή της προσωπικότητας ή καλύτερα η αλλαγή της κοινωνικής ταυτότητας. Για ένα ορισμένο χρόνο ο μεταμφιεσμένος εκλαμβάνεται ως άλλος.

Ήδη στην παλαιολιθική εποχή οι κυνηγοί μεταμφιέζονταν με το δέρμα των ζώων που κυνηγούσαν και μιμούνταν τις κινήσεις τους. Αυτό φανερώνει τον πρωταρχικό στόχο της μεταμφίεσης, τη μαγεία, την προσπάθεια δηλαδή του ανθρώπου να επηρεάσει και να προδικάσει τα συμβαίνοντα γύρω του που εξαρτώνται από φυσικές και υπερφυσικές δυνάμεις, με λίγα λόγια να εξασφαλίσει την επιβίωσή του.

Οι τεχνικές της μεταμφίεσης και η αισθητική της μάσκας είναι ποικίλες και έχουν διαφορετική πειστικότητα, στηρίζονται όμως πάντα στην επιθυμία ή στην ανάγκη της αλλαγής ταυτότητας του μεταμφιεσμένου.

Κατά τον εορτασμό των αποκριών, η μάσκα διαδραματίζει μείζονα ρόλο στις μεταμφιέσεις των ανθρώπων. Η μάσκα χρησιμοποιήθηκε διαφορετικά απο πόλεις σε χωριά. Παραδείγματος χάριν, διαφορετική όψη είχε η αποκριά, στα αστικά κέντρα. Στα παλιά Επτάνησα το πρότυπο της αποκριάς ήταν το βενετσιάνικο καρναβάλι, που συνδέεται με χορούς και θεατρικές παραστάσεις. Στο καρναβάλι συμμετείχαν και γυναίκες μεταμφιεσμένες, με τη «μπαούτα», τη μαύρη ημιπροσωπίδα. Είχε γίνει τόσο της μόδας που οι γυναίκες τη φορούσαν όλο το χρόνο, ακόμα και μέσα στην εκκλησία, όπως προκύπτει απο αίτηση του Μητροπολίτη Ζακύνθου προς τις αρχές της Βενετίας, να απαγορευτεί η είσοδος των μασκοφορεμένων κυριών στο ναό. Η ανωνυμία, την οποία εξασφάλιζε η μάσκα, έδινε την ευκαιρία όχι μόνο για αθώα πειράγματα, ανάμεσα στα δύο φύλα, αλλά και για πολιτικούς φόνους.(!)

Πηγή για το κείμενο: Πούχνερ Β., Λαϊ κό θέατρο στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια,συγκριτική μελέτη,εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα, 1989